ADBOX

Athens24.com (English Version)

Discover the No. 1 Guide for Athens

περισσότερα

ΚΡΙΤΙΚΗ ΔΙΣΚΩΝ

BJORK
Volta

Η Bjork είναι το φαινόμενο μιας δύσκολης pop ιδιοφυΐας.

"Κόψε την πάρλα, ρε φίλε, και ρίχνε το φαΐ!", είναι μια υγιής αντίδραση αναγνώστη στην δήλωση. Σόρυ, παιδιά, αδύνατο: με κάθε νέα της δουλειά, το ξωτικό από την Ισλανδία κάνει την δουλειά των ανά τον κόσμο μουσικοκριτικών ολοένα και δυσκολότερη.

> Ορεκτικά:

Το ότι είναι από τις πιο δημοφιλείς και συνάμα διφορούμενες καλλιτέχνιδες στο παγκόσμιο στερέωμα δικαιολογεί τη λέξη "φαινόμενο". Το πολυσχιδές συνθετικό και ενορχηστρωτικό της έργο μέχρι σήμερα δικαιολογεί μουσικά τη λέξη "ιδιοφυΐα". Τα πρώτα της άλμπουμ δικαιολογούν το χαρακτηρισμό "pop" και τα πιο πρόσφατα το χαρακτηρισμό "δύσκολη".

Ίσως και να έχει δίκιο κάποιος που θα την παραλληλίσει με τον David Lynch. Η Bjork φτιάχνει μουσική για την καρδιά (στην ουσία της) και το μυαλό (στην φόρμα της) - απαραίτητα με αυτή τη σειρά. Αν κάποιο από τα δύο δεν σε αφορά σαν ακροατή, την προσπερνάς με πέμπτη στο… Mulholland Drive.

Μετά την γνωριμία με τον σεφ, πάμε στο…

> Πρώτο πιάτο :

Το "Volta" βγάζει απόλυτο νόημα για κάποιον που εξετάζει την δημιουργό σαν 'αντικείμενο μελέτης', σαν 'μύγα μες στο γάλα', σαν αντίδραση σε παντός τύπου χασμουρητά που προκαλούν τα κλισέ της μουσικής σκηνής του πλανήτη. Η Bjork όχι μόνο ΔΕΝ επαναλαμβάνεται, αλλά αν στην αρχή νομίζαμε ότι η ταινία ήταν ενδιαφέρουσα, τώρα έχουμε κάτσει φαρδιά πλατιά στην πολυθρόνα και κοιτάζουμε με ορθάνοιχτα μάτια, μήπως χάσουμε κανένα δευτερόλεπτο.

Οι επιλογές της Bjork στην ενορχήστρωση και τις συνεργασίες είναι φανταστικές. Πομπώδη πνευστά από τις 10 Ισλανδές κυρίες της, τρομερά ντουέτα με τον Antony χωρίς τους Johnsons ("Wanderlust" και "My Juvenile"), ο Timbaland βάζει πιπέρι στα tracks ("Innocence", "Hope" και το single), o Toumani Diabate παίζει kora – σαν άρπα με οξύτερο ήχο, η Min Xiao-Fen παίζει εκπληκτικά το κινέζικο pipa στο "I see who you are" και -για να μην ξεχνιόμαστε- η ίδια η Bjork βγάζει κραυγές που είχα να ακούσω από το "Play dead" και το "Joga".

Μπορώ να πάρω το πιάτο; Περνάμε στο…

> Κυρίως πιάτο :

Στο matrix της καθημερινότητας, το "Volta" δεν ακούγεται. Με τίποτα. Δεν κολλάει, δεν το παρακολουθείς, πάει πολύ αργά / πολύ γρήγορα, με τους δικούς του ανομοιογενείς και δυσνόητους ρυθμούς, ακούς ανεξήγητους ήχους που πάνε να πουν κάτι και σε αφήνουν σύξυλο (α-νά-σα, να μασήσουμε λίγο!!!), η Bjork τραγουδάει επίτηδες εκτός ρυθμού, οι χαρακτηριστικές μελωδίες απουσιάζουν και (ναι, σιγά την είδηση) δεν υπάρχει τίποτα που να μπορείς να τραγουδήσεις. Ξεχνάς τα τραγούδια όταν τελειώσουν και τα θυμάσαι μόνο όταν τα ξανακούς, λες και βρίσκονται σε έναν δικό τους κόσμο (μήπως;).

> Επιδόρπιο:

Θυμάστε την λέξη "pop" στην αρχή του κειμένου; Ε λοιπόν, σβήστε την. Αν το "Volta" έχει υιοθετήσει μια popular μουσική φόρμα και περιέχει ένα (οριακά) 'pop' single, το εθιστικό "Earth Intruders", εδώ αυτό είναι ένα προκάλυμμα, μια δισκογραφική συνήθεια των συνθετών, και συνεπώς και της Bjork.

Τα tracks σε αυτό το άλμπουμ δεν είναι 'τραγούδια', όπως θα το έλεγες για άλλους μουσικούς, και αυτό μοιραία δυσκολεύει την ανάγνωση. Η κατάταξη της Bjork σε μουσικά είδη (εξόχως άχρηστη αλλά βολική συνήθεια στην επικοινωνία με λέξεις) είναι πια το "Mission Impossible 4". Πλέον για να ακούσεις την Bjork πρέπει να είσαι πολύ συνειδητοποιημένος και συγκεντρωμένος ακροατής.

Δεν βρίσκω, ωστόσο, ότι αυτή ήταν μέχρι σήμερα η λειτουργία της μουσικής που απευθύνεται στις μάζες. Συνεπώς η Bjork δύο πράγματα μπορεί να καταφέρει στο προσεχές μέλλον: είτε θα μπει στο κλαμπ κάποιων μοναχικών ελιτιστών που ακούνε μουσική σαν ειδήμονες και σαν επιστήμονες που αναλύουν μαθηματικές φόρμουλες, είτε θα κάνει όλους τους ακολουθητές της να την ακούνε, οπότε και θα μιλάμε για την πρώτη πραγματική επανάσταση στη μουσική του 21ου αιώνα.

> Καφές:

Μέχρι να γίνουν αυτά, όταν με ρωτάνε πώς μου φάνηκε το "Volta" θα απαντάω όπως και για τις ταινίες του Lynch: "Να ξεκουραστείς, να κάνεις μπάνιο, να φας, να καθαρίσεις το μυαλό σου και να πας να την δεις". Όποιος τολμάει και αναλαμβάνει την ευθύνη, το κάνει και υφίσταται τις συνέπειες (ευεργετικές ή επιβλαβείς).


Ηλίας Μαλασίδης