Το ντουέτο Φέρχαν και Φέρζαν Έντερ μιλά πριν από την εμφάνιση στο Μέγαρο Μουσικής
Μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων λίγο πριν αναχωρήσουν για την Αθήνα, οι αδελφές Έντερ δηλώνουν ενθουσιασμένες και ανυπόμονες για τη νέα τους συνάντηση με το ελληνικό κοινό. Για τη συναυλία της Κυριακής έχουν επιλέξει ένα ασυνήθιστο πρόγραμμα. «Παίζουμε το "Χειμωνιάτικο πρωινό στην Κωνσταντινούπολη", του Φαζίλ Σάι, πολύτιμου φίλου μας και καταπληκτικού πιανίστα και συνθέτη. Το κομμάτι γράφτηκε για μας, για ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα του σταθμού ARTE Lounge, στο Βερολίνο» εξηγεί η Φέρχαν Έντερ. Το έργο «μιλά» για ένα χειμωνιάτικο ξέσπασμα στην Κωνσταντινούπολη - με την ομορφιά της, αλλά και με το χάος που προκαλεί το χιόνι. Ακολουθεί η «Νύχτα», επίσης του Φαζίλ Σάι. «Για μας, είναι μια νύχτα φόβου και περιπέτειας! Ακούμε ήχους από τριγύρω και τους περίεργους ήχους του ρυθμού ακσάκ, χαρακτηριστικού της τουρκικής μουσικής» προσθέτει η μουσικός. Το «Katibim» θα το αναγνωρίσουν όλοι όταν το ακούσουν. Γνωστό τουρκικό παραδοσιακό τραγούδι, έχει μεταφερθεί σε πολλές χώρες και γλώσσες - ως «Μικρό Τρεχαντηράκι» στην Ελλάδα, με τη φωνή της Γλυκερίας. Για τις αδελφές Έντερ και δύο πιάνα το διασκεύασε ο διακεκριμένος διεθνής Έλληνας πιανίστας και συνθέτης Αχιλλέας Γουάστωρ. «Διατηρούμε εδώ και χρόνια μουσική φιλία και τον εκτιμούμε πολύ. Έκανε και όλες τις διασκευές για μας» προσθέτει η Φέρχαν Έντερ.
Ο Φίλιπ Γκλας δεν χρειάζεται συστάσεις. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες του 20ού αιώνα, ίσως ο δημιουργός της τάσης του μινιμαλισμού στη μουσική. Οι αδελφές Έντερ θα ερμηνεύσουν το έργο «4 Movements» 3/4. «Η συνεχής επανάληψη ρυθμών και αρμονιών στο έργο του Γκλας μοιάζουν με τον κύκλο της ζωής» εξηγούν.
Για το τέλος, οι δύο πιανίστριες επιφυλάσσουν μια από τις γνωστές εμβληματικές ερμηνείες τους στο διάσημο «Bolero» του Μορίς Ραβέλ, σε μεταγραφή για δύο πιάνα από τον ίδιο τον συνθέτη. Μαζί τους, ο διάσημος σολίστ κρουστών Δημήτρης Δεσύλλας θα δώσει με το ταμπούρο του ακόμη μεγαλύτερη έμφαση και δύναμη στον ρυθμό του έργου του Ραβέλ. «Πραγματικά ανυπομονούμε!» λένε οι ερμηνεύτριες και εξηγούν ότι η σύμπραξη προέκυψε από πρόταση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Μεγάρου Γιάννη Βακαρέλη. «Βρήκαμε την ιδέα πάρα πολύ καλή. Ούτως ή άλλως πολλές φορές "ντύναμε" το "Bolero" με τύμπανο. Χαιρόμαστε πολύ για αυτή τη συνεργασία!» λένε με ενθουσιασμό.
Με τον Γιάννη Βακαρέλη τις συνδέει μακρόχρονη προσωπική και καλλιτεχνική σχέση, έχουν άλλωστε εμφανιστεί και στο αγαπημένο καλλιτεχνικό «παιδί» του, το Φεστιβάλ Ναυπλίου. «Έχουμε παίξει πολλές φορές μαζί του στη σκηνή, τα πηγαίναμε πάντα καταπληκτικά από μουσικής άποψης. Είναι ένας ευαίσθητος, φανταστικός πιανίστας και μουσικός» λέει η Φέρζαν Έντερ.
Οι δύο αδελφές από την Τοκάτη της Τουρκίας, κοντά στη Μαύρη Θάλασσα, δεν είναι άγνωστες στο ελληνικό κοινό. Έχουν εμφανιστεί στα Φεστιβάλ Ναυπλίου και Σύρου, στο Μέγαρο Μουσικής της Θεσσαλονίκης, αλλά και ήδη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Επιστρέφουν, όπως λένε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, πάντα με χαρά στην Ελλάδα, διότι το κοινό είναι ενθουσιώδες απέναντι στη μουσική. «Η μεσογειακή ατμόσφαιρα, η νοοτροπία και βεβαίως η κουζίνα, μοιάζουν πολύ με της Τουρκίας. Τουρκία και Ελλάδα έχουν μια πάρα πολύ μακρά ιστορία, όχι πάντα εύκολη, όπως γνωρίζουμε. Η μουσική όμως έχει τεράστια ενέργεια, φέρνει τους ανθρώπους κοντά. Δεν έχει εθνικότητα, δεν έχει σύνορα και όλοι είναι ευπρόσδεκτοι. Η μουσική είναι μια γλώσσα από μόνη της. Μια γλώσσα που μπορούν όλοι να κατανοήσουν. Δεν κρίνει το πνεύμα που αγγίζει και είναι πνευματική τροφή για την ψυχή. Η μουσική ενώνει» λέει με έκδηλο ενθουσιασμό και αγάπη για την τέχνη της η Φέρχαν Έντερ.
Οι αδελφές Έντερ είναι γνωστές και δημοφιλείς στους λάτρεις της κλασικής μουσικής, όχι μόνο για την τεχνική τους αρτιότητα, αλλά και για τη συνολική εμπειρία που προσφέρουν κάθε φορά στο κοινό τους. Ευαίσθητες και ταυτόχρονα δυναμικές, με χάρη αλλά και ταμπεραμέντο, στη σκηνή γίνονται ένα με τα πιάνα τους. Όπως λένε οι ίδιες, συνεννοούνται με τα μάτια, «αλλά πολλές φορές και μόνο με την ενέργεια», η οποία ανάμεσα σε διδύμους παίρνει διαφορετική διάσταση. Ο «πρώτος ρόλος» δεν είναι σαφής, εναλλάσσεται διαρκώς την ώρα της παράστασης, αποκαλύπτουν. Στόχος τους δεν είναι, όπως εξηγούν, να ακούγονται «σαν μία», αλλά να εκφράζονται στο παίξιμο οι διαφορετικές προσωπικότητές τους. Άλλωστε, όπως λέει η Φέρζαν Έντερ, ακόμη και στις σπουδές τους, εκείνη προτιμούσε τον Σούμπερτ, τον Μότσαρτ και τον Σοπέν, ενώ η αδελφή της τον πιο ...στακάτο Στραβίνσκι.
Μουσικά «προϊόντα» της Ακαδημίας Μουσικής της Βιέννης, ξεκίνησαν την καριέρα τους ήδη στα 14 και δεν χώρισαν ποτέ. Έχουν εμφανιστεί σε όλες τις μεγάλες σκηνές και στα φεστιβάλ της Ευρώπης, αλλά και σε όλον τον κόσμο, έχουν κερδίσει σημαντικά βραβεία, ανάμεσά τους και ένα Echo Klassik και έχουν ηχογραφήσει πολυάριθμα CD. Το 2003 ορίστηκαν πρέσβειρες Καλής Θελήσεως της UNICEF.
Τα τελευταία χρόνια, παρά το μεγάλο πλέον ρεπερτόριό τους, προσπαθούν να εντάσσουν και νέες δημιουργίες στις εμφανίσεις τους και συχνά αναθέτουν έργα σε νέους συνθέτες. Με ένα πρόγραμμα χαρακτηριστικό της ιδιοσυγκρασίας, της ενέργειας, αλλά και της ευαισθησίας και της ωριμότητάς τους, ελπίζουν ότι την Κυριακή το βράδυ θα γεμίσουν για μία ακόμη φορά όμορφες μουσικές την καρδιά του κοινού του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
Piano Days @Megaron
Ferhan & Ferzan Önder
Δημήτρης Δεσύλλας
29.01.2024, 19:00
